Spis treści
Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony? – Wyjaśniamy w tym artykule.
Kto ma ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia? Kto może być ubezpieczonym w NFZ?
Nie trzeba nawet zaglądać w statystyki, by wiedzieć, że zdecydowana większość osób w Polsce jest objęta ochroną w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Taki stan rzeczy wynika z prostego faktu: ochrona ta co do zasady przysługuje osobom, z których dochodów potrącana jest składka zdrowotna.
Tymczasem… składka ta jest potrącana właściwie od każdej formy zarobkowania w Polsce. Opłacanie składek następuje w przypadku:
- osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (pracodawca płaci składki za pracownika),
- zleceniobiorców,
- przedsiębiorców – osoby prowadzące działalność gospodarczą również opłacają składki na ubezpieczenia ZUS, w tym m.in. składkę zdrowotną,
- emerytów – tak, jeśli jesteś emerytem, również musisz płacić składkę zdrowotną, by być ubezpieczonym w ZUS,
- rencistów.
Nawet w sytuacji, gdy np. pracownik prowadzi jednocześnie firmę, może on uniknąć składek społecznych. Składka zdrowotna jest jednak tym obciążeniem, którego nie da się pominąć.
Oprócz powyższych płatnikami składek na rzecz świadczeń zdrowotnych mogą być również:
- szkoły,
- uczelnie,
- osoby zarejestrowane w urzędzie pracy (osoba bezrobotna).
To wciąż jeszcze nie wszystko, ponieważ osoby ubezpieczone także mogą zgłosić członków swojej rodziny do ubezpieczenia.
Trzeba jednak wiedzieć, że systemy, w tym bazy danych osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym NFZ, bywają zawodne. Powodem może być również nierzetelność pracodawcy/zleceniodawcy. W efekcie może się okazać, że w rzeczywistości nie podlegasz pod ubezpieczenie.
Brak ubezpieczenia zdrowotnego NFZ. Co robić, gdy okazuje się, że nie jesteś ubezpieczony?
Uzyskałeś negatywną informację, gdy chciałeś sprawdzić, czy jesteś ubezpieczony? Jeśli tak, to lepiej będzie, jeśli bez zbędnej zwłoki podejmiesz odpowiednie działania. Koszty leczenia nie należą do najniższych. Jeśli np. potrąci Cię samochód, może dość do jednej z dwóch sytuacji:
- jesteś ubezpieczony w Narodowym Funduszu Zdrowia – zostanie zorganizowane leczenie i/lub rehabilitacja, a Ty nie będziesz musiał/a się o nic martwić,
- nie należysz do NFZ – możesz zostać pociągnięty do kosztów leczenia. Niestety, w niektórych przypadkach może być to kilkadziesiąt lub kilkaset tysięcy złotych, które trzeba zapłacić z własnej kieszeni.
Jak sprawdzić, czy jestem ubezpieczony? PUE, IKP, system eWUŚ
Gdzie można sprawdzić ubezpieczenie w NFZ? Jeśli chcesz wiedzieć, czy jesteś ubezpieczony, możesz sprawdzić to na kilka sposobów:
- PUE ZUS (Platforma Usług Elektronicznych ZUS). Jeśli masz aktywne konto, wystarczy – po zalogowaniu się do portalu – przejść do okna z menu podręcznym. W zakładce Ubezpieczenia i płatnicy możemy sprawdzić, czy płatnik składek (pracodawca, zleceniodawca) zgłosił nas do ubezpieczeń społecznych. Analogiczne informacje – w odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego – możemy znaleźć w karcie Dane o ubezpieczeniu zdrowotnym,
- IKP – podczas gdy PUE ZUS to portal dotyczący wszystkich spraw związanych ze świadczeniami ZUS, celem działania Internetowego Konta Pacjenta (IKP) jest zbieranie informacji medycznych o obywatelach. Dostęp do tego konta mają wszyscy ci, którzy posiadają numer PESEL. Na portalu IKP również można znaleźć informacje o statusie ubezpieczonego i jego prawa do świadczeń medycznych.
Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców
A co, jeśli nie masz czasu, by założyć PUE ZUS lub zalogować się do IKP? Wystarczy wówczas zadzwonić do przychodni. Po numerze PESEL pracownik placówki (rejestratorka medyczna w przychodni lub lekarz w gabinecie lekarskim) sprawdzi, czy widniejesz jako osoba objęta ubezpieczeniem.
Odbywa się to poprzez wprowadzenie Twoich danych w systemie eWUŚ (Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców). Dane w systemie eWUŚ są aktualizowane każdego dnia, dlatego nie musisz obawiać się, że informacje będą nieaktualne. Ponieważ w celu weryfikacji trzeba posłużyć się numerem PESEL, należy mieć przy sobie dowód tożsamości.
Co możesz zrobić, jeśli nie masz prawa do ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia? Jak zyskać prawo do świadczeń zdrowotnych?
Może zdarzyć się tak, że ukończyłeś już 18 lat (jeśli masz status ucznia, zgłoszenie do ubezpieczenia zapewniają rodzice/szkoła) lub 26 lat (studentów do tego wieku ubezpiecza uczelnia), ale nie masz ubezpieczenia zdrowotnego NFZ. Jest to dość rzadka sytuacja, ponieważ nawet osoby bezrobotne mogą zarejestrować się do urzędu pracy, by uzyskać dostęp do opieki medycznej (bezpłatnej opieki zdrowotnej).
Do grupy, o której mowa, zaliczają się np. osoby zatrudniane w ramach umów o dzieło. Są to tzw. freelancerzy osiągający dochody w ramach zleceń (umowa o dzieło). W tym przypadku składki ZUS nie są odprowadzane, co nie daje możliwości korzystania ze świadczeń.
Rzecz jasna, nie oznacza to jeszcze, że nie mają oni prawa do świadczeń opieki zdrowotnej. Wręcz przeciwnie:
- brak obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej nie oznacza braku takiej możliwości. Możliwe jest bowiem dobrowolne zgłoszenie się do ubezpieczenia NFZ i samodzielne odprowadzanie składek,
- wciąż możesz skorzystać z oferty prywatnych ubezpieczycieli, które zapewniają polisę zdrowotną czy na życie. Może być to alternatywa dla składki ZUS. O tym, dlaczego warto się ubezpieczyć, dowiesz się z osobnego artykuły,
