Poradniki

Jak sprawdzić czy jest się uposażonym w polisie?

Kalendarz 18.09.2023 Aktualizacja18.07.2023

Polisa ubezpieczeniowa to taka umowa, w ramach której nieszczęśliwy wypadek daje osobie ubezpieczonej prawo do rekompensaty finansowej. Odszkodowanie może zostać wypłacone w sytuacji, gdy doszło np. do zachorowania, uszczerbku na zdrowiu czy utraty życia w trakcie trwania umowy.

Szczególnie w ostatnim przypadku istnieje spora szansa, że będzie przysługiwać świadczenie opiewające na wysokie sumy… tylko kto je otrzyma? Słowo-klucz to w tej sytuacji: uposażony. Jak sprawdzić, czy jest się uposażonym w polisie na życie?

Uposażony w polisie ubezpieczeniowej – kto może nim zostać?

Właściwie, nie ma poważniejszych ograniczeń co do tego, kim może być uposażony do otrzymania świadczenia. Osobą uposażoną w polisie może zostać zarówno pojedynczy człowiek, jak i grupa składająca się z kilku lub nawet kilkunastu osób. Kwestie z tym związane reguluje Kodeks cywilny.

Warto wiedzieć – więcej niż jedna osoba uposażona
W sytuacji, gdy chcesz zamieścić w umowie ubezpieczeniowej kilka osób uposażonych, zalecamy, by zawczasu ustalić, jaka część świadczenia (np. procent z kwoty, jaką jest suma ubezpieczenia) będzie przysługiwać każdemu z nich. Co do zasady, w przeciwnym wypadku każdy otrzyma świadczenie w równych częściach.

Kto może otrzymać odszkodowanie w przypadku śmierci ubezpieczonego?

W praktyce osobą uposażoną zostaje na przykład:

  • Małżonek/małżonka. Wydaje się to oczywiste, ponieważ zwykle to małżonek zajmuje się organizacją pochówku osoby zmarłej.
  • Dzieci, rodzeństwo lub inni członkowie bliższej rodziny. Jak już wspomnieliśmy, nie ma większych przeciwwskazań co do tego, kto może zostać osobą uposażoną. Może być to np. małżonek, ale jeśli jest to osoba schorowana itp., bardziej rozsądnym rozwiązaniem będzie wybór dorosłego dziecka, brata czy siostry.
  • Dalsza rodzina. Na takie rozwiązanie można zdecydować się np. w sytuacji, gdy na życie ubezpiecza się wdowiec czy osoba, która nie znajduje się w związku małżeńskim, nie ma rodziców, dzieci itp. Można uczynić osobą uposażoną członka rodziny, który nie jest z nami tak blisko spokrewniony (przykładowo: dzieci rodzeństwa).
  • Przyjaciel. Żadne przepisy nie nakazują, by osoby uposażone zostawały nimi według stopnia pokrewieństwa. Równie dobrze możemy np. wskazać w polisie przyjaciół.
  • Pozarządowa organizacja charytatywna itp. Jeśli istnieje organizacja charytatywna, z której działalnością się utożsamiasz, możesz wskazać ją jako uposażonego.
Warto wiedzieć…
Uposażonym w polisie na życie może zostać dowolna osoba lub osoby. W przypadku wielu uposażonych ubezpieczony ma wpływ również na procentowy podział środków.

Co ważne, większość towarzystw ubezpieczeniowych nie stosuje ograniczeń, jeśli chodzi o wybór osób uposażonych. W przypadku wątpliwości warto uważnie przeczytać Ogólne Warunki Ubezpieczenia swojej polisy na życie.

Niezależnie od tego, kogo zdecydujesz się wybrać, pewne jest jedno – musisz w precyzyjny sposób opisać osobę lub podmiot, który zdecydowałeś się uposażyć na wypadek zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego. Wśród informacji, jakie należy wówczas podać w swojej polisie, wyróżnia się między innymi:

  • imię i nazwisko,
  • datę urodzenia,
  • dane kontaktowe (numer telefonu, adresy: e-mail oraz kontaktowy).

Czy uposażony może utracić prawo do wypłaty świadczenia?

Osoba uposażona nie zyskuje bezwarunkowego prawa do odszkodowania. Wręcz przeciwnie – w niektórych sytuacjach możliwa jest utrata tego uprawnienia. Stanie się tak np. w sytuacji, gdy uposażony przyczyni się do śmierci ubezpieczonego. Oprócz tego właściciel polisy może odwoływać osoby uposażone oraz je dowolnie zmieniać. O tym, na jakich zasadach towarzystwo ubezpieczeniowe umożliwia zmianę uposażonych w trakcie trwania ochrony możesz sprawdzić w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia na życie.

Niedługo dowiesz się, dlaczego trzeba być na tym etapie precyzyjnym oraz – w razie potrzeby – aktualizować dane uposażonych, każdorazowo zgłaszając zmiany ubezpieczycielowi.

Warto wiedzieć – co się stanie, jeśli osoba uposażona umrze?
Może zdarzyć się tak, że pierwsza umrze osoba uposażona. W takiej sytuacji w umowie polisowej powinien zostać wyznaczony uposażony zastępczy. Brak działań w tej kwestii mógłby utrudnić wypłatę pieniędzy.

Jak sprawdzić, czy jestem uposażony w ubezpieczeniu na życie?

Musisz wiedzieć, że jeśli zostaniesz wybrany przez ubezpieczonego jako osoba uposażona, nie otrzymasz oficjalnego pisma itp. Oczywiście, nie oznacza to jeszcze, że informacja o byciu uposażonym jest tajemnicą, której nie da się odkryć. Wręcz przeciwnie, możesz to sprawdzić na kilka sposobów – jak się okazuje, może być to łatwiejsze, niż myślisz:

  • porozmawiaj z osobą ubezpieczoną, kogo wskazała podczas zawierania polisy z towarzystwem ubezpieczeniowym

Rada ta być może wydaje się oczywista, żeby nie powiedzieć: banalna. Dobrze sprawdza się tu jednak powiedzenie: geniusz tkwi w prostocie, a najprostsze rozwiązania często okazują się po prostu najlepsze. Jeśli Twój bliski potwierdzi, że zostałeś wybrany jako osoba uposażona, zrób kopię umowy polisy na życie (ważny jest m.in. numer polisy, który nadaje ubezpieczyciel) i zapisz sobie kontakt do ubezpieczalni (powinien znajdować się on w umowie ubezpieczenia). Dzięki temu będziesz wiedział, do kogo zgłosić się w razie potrzeby.

To jeszcze nie wszystko – upewnij się, że ubezpieczony trzyma wszystkie niezbędne do wypłaty pieniędzy dokumenty w jednym miejscu. Dzięki temu łatwiej będzie Ci sprostać formalnościom, kiedy dojdzie do najgorszego – niestety, czas żałoby nie jest dobrym momentem na gorączkowe poszukiwanie dokumentów.

Jest jeszcze jeden powód, który sprawia, że powinieneś wiedzieć, czy jesteś osobą uposażoną. Przyczyna ta jest bardzo pragmatyczna: zmiana danych. Dotyczy to np. takich kwestii jak zmiana nazwiska po ślubie. Warto, by ubezpieczony pamiętał o aktualizacji danych osoby upoważnionej w umowie. W przeciwnym wypadku czas wypłaty odszkodowania może się znacznie wydłużyć, ponieważ ubezpieczyciel będzie kompletował dokumentację.

A jak sprawdzić czy jest się uposażonym w polisie na życie po śmierci ubezpieczonego?

  • przejrzyj dokumenty osoby zmarłej w poszukiwaniu umowy ubezpieczeniowej

Kolejnym krokiem, jaki należy wykonać, jest przejrzenie dokumentów osoby, która odeszła. To, że nie powiadomiła ona swojej rodziny o zakupie polisy na życie, nie oznacza jeszcze, że ubezpieczenie wcale nie zostało zawarte. Wręcz przeciwnie – może się przecież okazać, że Twój bliski był na tyle przytłoczony różnymi problemami, że nie był w stanie Cię o tym poinformować. Być może z różnych powodów nie chciał też tego robić, obawiając się Twojej reakcji.

  • skontaktuj się z pracodawcą osoby zmarłej

Aby zdobyć niezbędne informacje, możesz skontaktować się z firmą, w której była zatrudniona nieżyjąca już bliska osoba. Powód, dla którego warto to zrobić, jest bardzo prosty: ponieważ częstym rozwiązaniem, które stosuje się w przedsiębiorstwach (ma to miejsce w szczególności w średniej wielkości firmach oraz korporacjach), jest ubezpieczenie grupowe dla pracowników. Łatwo możemy się domyślić, że dział kadr jest tym miejscem, w którym uzyskasz pewne i aktualne informacje w kwestii ubezpieczenia osoby zmarłej.

Oczywiście, konieczne może być wówczas okazanie aktu zgonu.

Brak uposażonych a śmierć ubezpieczonego

A co w przypadku gdy ubezpieczony kupując polisę na życie nie wskazał uposażonego? Jeżeli przy zawieraniu umowy ubezpieczenia właściciel polisy nie określi, komu chce zapewnić wsparcie finansowe po swojej śmierci, wówczas świadczenie wypłacane jest spadkobiercom. W pierwszej kolejności pieniądze z ubezpieczenia na życie należeć się będą małżonkowi, a w dalszej kolejności dzieciom, rodzicom, rodzeństwu, itd. O tym, jak wygląda dziedziczenie środków z polisy na życie przeczytasz w osobnym artykule.

Podsumowanie

  • Jeśli chcesz kupić polisę na życie, pamiętaj o wyznaczeniu osoby, która otrzyma świadczenie na wypadek Twojej śmierci.
  • Osoba uposażona ma prawo do otrzymania rekompensaty finansowej w przypadku śmierci ubezpieczonego. Może nią zostać bliższy lub dalszy członek rodziny, ale także przyjaciel czy organizacja charytatywna. Aby otrzymać świadczenie, konieczne jest zgłoszenie roszczenia.
  • Osoba, która zawiera ubezpieczenie życia, sama wybiera, kto zyska status osoby uposażonej (to jemu będzie przyznana wypłata świadczenia z tytułu śmierci ubezpieczonego). Może zostać nią np. członek rodziny lub przyjaciel czy nawet organizacja charytatywna. Ubezpieczony może zmieniać i odwoływać uposażonych w trakcie trwania ochrony ubezpieczeniowej.
  • Powód, dla którego wskazuje się uposażonego, jest bardzo prosty: wsparcie danej osoby na wypadek własnej śmierci. Dzięki temu łatwiej będzie uporać się z wyzwaniem w postaci pochówku (jak wiadomo, pociąga to za sobą niemałe koszty).
  • Jeszcze przed zgonem osoby objętej polisą warto wiedzieć, z oferty jakiego towarzystwa ubezpieczeniowego ona korzystała. Brak uposażonego w umowie polisy może utrudnić wypłatę odszkodowania, a na pewno przeciągnąć ją w czasie.
  • Jeśli w pierwszej kolejności w czasie trwania umowy, dojdzie do śmierci osoby wyznaczonej do odszkodowania, właściciel polisy powinien wyznaczyć w ubezpieczeniu tzw. osobę uposażoną zastępczą.
  • Z reguły świadczenie w ubezpieczeniu wyłączone jest z postępowania spadkowego.

Jak sprawdzić czy jest się uposażonym w polisie?


Autor artykułu

Ekonomista, autor artykułów na portalu DobraPolisaNaŻycie.pl