Ubezpieczenie przy kredycie to nie jest błaha sprawa

Nawet w tak niepewnym 2020 roku udzielono w Polsce ponad 200 tys. kredytów hipotecznych. W naszych warunkach trudno wszak znaleźć bardziej dostępne rozwiązanie pozwalające zdobyć własne cztery kąty. Nieuchronnie czeka to więc znaczną część osób wchodzących na rynek pracy. Jedną z budzących jeszcze wątpliwości kwestii jest ubezpieczenie przy kredycie. Czy musimy je nabywać i czy oferta banku jest tą, na którą trzeba przystać?

Co daje ubezpieczenie przy kredycie? Kto go potrzebuje?

Przede wszystkim potrzebuje go kredytobiorca. Potrzeba ta ma mocno indywidualny charakter i w jego interesie jest, by zaspokoić ją jak najlepiej, czym szerzej zajmiemy się późnej.

Bank z kolei zainteresowany jest jakÄ…Å› formÄ… zabezpieczenia zobowiÄ…zania. JeÅ›li uprzemy siÄ™, że nie chcemy nabyć ubezpieczenia – bo np. uważamy, że jest to wciskanie nam zbÄ™dnego produktu dodatkowego – w to miejsce pojawi siÄ™ inne rozwiÄ…zanie. 

Do dobrze nam znanych należy choćby weksel in blanco. Bank może też oczekiwać żyrantów (poręczenia cywilnego na podstawie umowy). Może też wziąć jakieś mienie większej wartości pod zastaw (w przypadku rejestrowego właściciel może z niego nadal korzystać). To są jednak rozwiązania, które odchodzą do przeszłości i to właśnie ubezpieczenie kredytobiorcy staje się podstawą formą zabezpieczenia kredytu. Rezygnacja z niego może skutkować jego istotnie wyższym kosztem. Wzrośnie oprocentowanie bądź prowizja. Nieduże kredyty gotówkowe często mogą się bez tego obejść. W przypadku kredytów hipotecznych, bo głównie ich sprawa dotyczy, a więc wysokich i spłacanych przez wiele lat, bank wobec braku należytego zabezpieczenia może odmówić ich udzielenia. 

Ubezpieczenie przy kredycie nie jest obowiązkowe, ale warto je mieć.

Kwestię tą reguluje Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Jej zapisy nie pozostawiają wątpliwości: nie musimy kupować ubezpieczenia. A nawet więcej: to bank jest zobowiązany do poinformowania klienta o możliwości udzielenia kredytu bez produktów dodatkowych. Ubezpieczenie ze względu na tę swoją funkcję jest jednak produktem szczególnego rodzaju. Błędem jest traktowanie jego oferowania jako typowej próby sprzedaży wiązanej. Nie jest tajemnicą, że punktu widzenia biznesowych celów banków i współpracujących z nimi ubezpieczycieli wyniki sprzedażowe nie są bez znaczenia. Jak mało kiedy jednak zbiega się to z interesem klienta, który otrzymuje po prostu bardziej dostępny kredyt. Na tym jednak nie należy się zatrzymywać i o ów interes trzeba zadbać do końca.

Otrzymanie kredytu to przecież nie jest dla konsumenta cel – to Å›rodek, a z ulgÄ… odetchnie wówczas, gdy go spÅ‚aci. W miÄ™dzyczasie może siÄ™ tymczasem wiele wydarzyć i to samemu kredytobiorcy powinno zależeć, by być na wszystko przygotowanym. Ubezpieczenie przy kredycie należy traktować tak samo poważnie, jak zaciÄ…gane zobowiÄ…zanie. BÄ™dzie wszak towarzyszyÅ‚o kredytobiorcy równie dÅ‚ugo i także musi być dostosowane do jego możliwoÅ›ci i potrzeb. Jedno i drugie jest w dodatku dość zÅ‚ożonym produktem finansowym. 

Bank, choć teoretycznie to także w jego interesie, może nie zadbać o to dostatecznie skutecznie. Nie sÄ… rzadkoÅ›ciÄ… przypadki, w których ochrona okazaÅ‚a siÄ™ iluzoryczna, co postawiÅ‚o klienta lub jego rodzinÄ™ w trudnej sytuacji. Dotyczy to zwÅ‚aszcza polis grupowych. Jak zwracajÄ… uwagÄ™ fachowcy z biura Rzecznika Finansowego, bywaÅ‚o, że naturalny dla tego typu produktów brak ankiet medycznych zmyleni marketingiem klienci odczytywali jako zaletÄ™, podczas gdy wiÄ…zaÅ‚o siÄ™ to z istotnym ograniczeniem efektywnej ochrony ubezpieczeniowej. 

Jak powinna wyglÄ…dać polisa kredytobiorcy? 

Nawet najlepiej skonfigurowana ochrona ubezpieczeniowa nie sprawia, że o spłatę kredytu można się nie martwić. Potencjalnych zmartwień będzie jednak mniej, jeśli zadbamy o odpowiedni zakres. Głównym ryzykiem, które obejmuje zazwyczaj polisa na życie, jest zgon. Takie ubezpieczenie ochroni bliskich przed finansowym kataklizmem w obliczu niespłaconego kredytu i śmierci głównego żywiciela rodziny. Dramatyczne okoliczności mogą być jednak także skutkiem innych zdarzeń.

Ochrona ubezpieczeniowa powinna być więc skonfigurowana tak, aby obejmowała przynajmniej:

-śmierć;

-poważne zachorowanie;

-następstwa nieszczęśliwych wypadków;

-niezdolność do pracy;

-utratÄ™ zatrudnienia.

Jak to bywa, diabeł tkwi w szczegółach. Należy się upewnić co do efektywnego zakresu danej polisy, a więc uwzględniającego wszelkie wyłączenia i szczegółowe definicje. Nie sposób np. znaleźć rozszerzenia od utraty pracy, które zadziałałoby w razie zwolnienia dyscyplinarnego. Poza tym w każdym przypadku możemy liczyć w ramach takiej umowy jedynie na krótki (do roku, niekiedy krótszy) okres przejęcia spłacania rat. Naturalnie również, jak w każdej innej polisie na życie, mniej lub bardziej liczne wyłączenia odpowiedzialności dotyczą także zgonu. 

O takich rzeczach należy po prostu pamiętać, co do innych możemy dostosować ochronę do własnych potrzeb. Jeśli podejmujemy np. niektóre rodzaje aktywności sportowej, także powinniśmy wnikliwie zweryfikować ofertę przedstawioną przez bank.

Czy ubezpieczenie przy kredycie warto nabywać w banku?

Drugim powodem, dla którego warto porównywać różne oferty, sÄ… oczywiÅ›cie koszty. Bank powinien zaakceptować ubezpieczenie nabyte w innym towarzystwie, niż to, z którym współpracuje, jeÅ›li tylko speÅ‚nia jego warunki. Dla wielu kluczowÄ… bÄ™dzie kwestia kosztów ochrony, której potrzebować bÄ™dziemy wiele lat. Niekoniecznie musi być tak, że sprzedawana wraz z kredytem polisa bÄ™dzie istotnie droga, jednak zawsze warto to porównać. 

W opisywanej już na Å‚amach naszego portalu ofercie dostÄ™pnej w banku ING możemy ubezpieczyć siÄ™ w Nationale Nederlanden bÄ…dź Avivie. 

Dla zobowiÄ…zania na  500 tys. zÅ‚ i w wieku poniżej 50 lat ceny polisy wahajÄ… siÄ™ miÄ™dzy 175 a 275, zależnie od konkretnej polisy i jej zakresu. 

W Prudentialu koszt ochrony na życie przy takiej sumie ubezpieczenia wyniesie dla 35-latka poniżej 80 zł. 40-latek zaś będzie musiał wydać prawie 120. W TU Uniqa dla 35-latka będzie to prawie 140, ubezpieczony starszy o  5 lat wyłoży zaś ponad 180. Zaś w Metlife odpowiednio ok. 145 i 185 zł. 

Widzimy wiÄ™c, jak korzystna bywa indywidualna kalkulacja, przy czym samo porównanie cen to za maÅ‚o. Nie ma ono wiÄ™kszego sensu bez przyjrzenia siÄ™ warunkom umów pozwalajÄ…cym stwierdzić zakres rzeczywistej ochrony. Ten tymczasem może mieć szczególne znaczenie – spÅ‚acenie kredytu nie musi być przecież jedynÄ… potrzebÄ… rodziny.  

Równie dobrze może być wiÄ™c tak, że punktem wyjÅ›cie bÄ™dzie zapewnienie jej ochrony ubezpieczeniowej, która ewentualnie zostanie rozszerzona na okoliczność brania kredytu. Na rynku nie brakuje produktów przygotowanych Å›ciÅ›le z myÅ›lÄ… o zabezpieczeniu zobowiÄ…zaÅ„. PrzykÅ‚adowo, dostÄ™pna jako rozszerzenie polisy głównej Dopasowana Ochrona w Metlife pozwala, po piÄ…tym roku trwania, na coroczne zmniejszanie, zgodnie z harmonogramem, wysokoÅ›ci SU i skÅ‚adki. W ten sposób utrzymanie ochrony odpowiadajÄ…cej bieżącemu zadÅ‚użeniu nie kosztuje istotnie wiÄ™cej niż powinno. 

Jeśli spłacimy kredyt wcześniej, część składki musi wrócić

Banki oczywiÅ›cie wolÄ… klientów zadÅ‚użonych w nieskoÅ„czoność, ale tysiÄ…com kredytobiorców udaje siÄ™ sprostać swoim zobowiÄ…zaniom przed terminem. To nierzadko poważny wysiÅ‚ek wymagajÄ…cy wyrzeczeÅ„, ale koniec koÅ„ców po prostu opÅ‚acalny. Nie tylko ze wzglÄ™du na mniej odsetek do zapÅ‚acenia. 

Zgodnie z prawem (Ustawa o kredycie konsumenckim z 2011 roku oraz Ustawa o kredycie hipotecznym z 2017) w takiej sytuacji wszystkie koszty muszÄ… zostać zwrócone proporcjonalnie do czasu, o jaki skrócony zostaÅ‚ okres obowiÄ…zywania umowy. Jest to m.in. wÅ‚aÅ›nie ubezpieczenie. Choć banki – zwÅ‚aszcza po odnoÅ›nym orzeczeniu TSUE nieskutecznie – próbujÄ… siÄ™ jeszcze wzbraniać przed np. zwrotem prowizji, to konieczność zwrotu części skÅ‚adki odprowadzonej na ubezpieczenie przy kredycie nie jest kwestionowana.