Obowiązki ubezpieczyciela – co warto wiedzieć na ten temat?

Kiedy mówimy o współpracy na linii towarzystwo ubezpieczeniowe — klient objęty ochroną, zazwyczaj kładziemy nacisk na obowiązki nałożone na tego ostatniego. Sprowadza się je głównie do opłacania składek wynikających z umowy. Oczywiście, takie podejście jest bardzo uproszczone. W rzeczywistości bowiem obowiązków jest znacznie więcej. To jeszcze nie wszystko. Trzeba także pamiętać, że umowa ubezpieczenia przewiduje również obowiązki ubezpieczyciela – właśnie ten temat poruszyliśmy w naszym tekście. Co warto wiedzieć na ich temat?

Obowiązki ubezpieczyciela… czyli kogo?

Zanim zaczniemy opisywać kwestię tego, do czego jest zobowiązany ubezpieczyciel, musimy zastanowić się, kim on w ogóle jest. Na szczęście, definicja nie jest tak skomplikowana, jak mogłoby się wydawać. Generalnie, mianem ubezpieczyciela określamy podmioty zajmujące się… sprzedażą ubezpieczeń. Rozumie się przez to takie produkty, które uprawniają – w zamian za opłacanie składek – do rekompensaty finansowej na wypadek nieszczęśliwego zdarzenia. (Przewiduje je umowa ubezpieczenia).

Tak rozumiany ubezpieczyciel (inne stosowane określenia to zakład ubezpieczeń czy towarzystwo ubezpieczeniowe) może zajmować się sprzedażą produktów podzielonych na trzy główne grupy, czyli ubezpieczeń:

• na życie,
• na zdrowie itp. (są to pozostałe ubezpieczenia osobowe),
• majątkowych (np. polisa dla pojazdów mechanicznych przysługująca z tytułu uszkodzonego pojazdu).

Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, by ubezpieczyciel oferował produkty ze wszystkich tych trzech grup.

O tym, jak ważną rolę pełni działalność ubezpieczycieli, dobrze świadczy fakt, że aktywność tego typu podmiotów nadzoruje KNF, czyli Komisja Nadzoru Finansowego. To jeszcze nie wszystko, ponieważ każdy zakład ubezpieczeń ma również obowiązek przystąpienia do Polskiej Izby Ubezpieczeniowej (PIU).

Dowiedz się również, jakie są obowiązki ubezpieczonego w przypadku zakupu ubezpieczenia na życie.

Obowiązki ubezpieczyciela na etapie podpisywania umowy

Jeśli chodzi o obowiązki ubezpieczyciela, to trzeba wiedzieć, że pojawiają się one już na etapie podpisywania umowy, a właściwie prezentowania zapisów tej umowy klientowi. Zapisy te, których podstawę stanowią OWU, czyli Ogólne Warunki Ubezpieczenia, muszą być zgodne z przepisami prawnymi. Jeśli występują różnice między OWU a regulacjami prawnymi, konieczne jest poinformowanie klienta – w formie pisemnej – o takich różnicach. Jeśli ubezpieczyciel zaniecha tego obowiązku, nie można stosować zapisów, które różnią się na niekorzyść.

Jakie obowiązki mają ubezpieczyciele na etapie trwania umowy?

Jeśli chodzi o obowiązki ubezpieczyciela w trakcie trwania umowy, to jest ich – jak się okazuje — całkiem wiele. Przede wszystkim, ubezpieczyciel zobowiązuje się do wypłaty świadczenia przewidzianego w umowie. Rekompensata ta musi zostać wypłacona w wysokości uzależnionej od:

• Sumy ubezpieczenia – jej wysokość ustala się jeszcze na etapie podpisywania umowy ubezpieczenia.
• Rodzaju szkody, która dotknęła ubezpieczonego. Jest to bardzo ważne np. w przypadku polisy zdrowotnej. Im poważniejszy jest uszczerbek na zdrowiu, tym wyższy procent z sumy ubezpieczenia bierze się pod uwagę podczas wyliczania rekompensaty finansowej.

Czego możemy oczekiwać od ubezpieczyciela na etapie trwania umowy?

To jeszcze nie wszystko, ponieważ ubezpieczyciel zobowiązuje się również do wypłaty świadczenia na wypadek, gdyby ubezpieczony poniósł koszty w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia lub zapobieżenia szkodzie. W takiej sytuacji zwrot kosztów jest kolejnym elementem odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Jeśli chodzi o wynikające z umowy ubezpieczenia świadczenia, to w wielu przypadkach nie sprowadzają się one wyłącznie do wypłaty odszkodowania. Przykładowo, w przypadku polisy zdrowotnej mogą być to także obowiązki związane ze sfinansowaniem usług medycznych, transportu do szpitala itp.

Kolejnym obowiązkiem ubezpieczyciela jest przestrzeganie terminów na wypłatę odszkodowania. Według ogólnej zasady zakład ubezpieczeń ma na to trzydzieści dni od daty otrzymania zawiadomienia o tym, że doszło wypadku.

Oczywiście, w praktyce okoliczności wypadku są często znacznie bardziej skomplikowane. W związku z tym wymiana informacji na linii ubezpieczyciel — ubezpieczający może zająć więcej czasu. (Ten ostatni musi bowiem m.in. dostarczyć dokumenty potwierdzające okoliczności zdarzenia). W takim wypadku dopuszcza się dłuższy czas na podjęcie decyzji o wypłacie odszkodowania.

Terminem nieprzekraczalnym jest wówczas okres czternastu dni liczonych od dnia, w którym możliwe było wyjaśnienie okoliczności wpływających na to, czy można wypłacić odszkodowanie oraz o jakiej wysokości świadczenia jest mowa.

Obowiązki towarzystwa ubezpieczeniowego a rodzaj polisy

Rzecz jasna, ubezpieczyciel ma również obowiązek udzielać klientom informacji na temat danej polisy, a także wydać dokument umowy ubezpieczenia. Wyżej wymieniliśmy elementy wspólne, jeśli chodzi o obowiązki ubezpieczycieli. Spójrzmy na tę kwestię nieco inaczej.

Obowiązki ubezpieczyciela a zmiany OWU

Jeśli Ogólne Warunki Ubezpieczenia ulegną zmianie na w trakcie trwania umowy, ubezpieczyciel musi pamiętać o obowiązku powiadomienia swoich klientów o nowych rozwiązaniach, które zostały przyjęte. W takiej sytuacji klient korzystający z polisy – jeśli nie wypowie umowy – godzi się na ubezpieczenie w nowej wersji.

Jakie są obowiązki ubezpieczyciela na etapie rezygnacji z umowy przez klienta? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta. Obowiązkiem ubezpieczyciela jest zapewnienie takiej procedury, by możliwe było zakończenie współpracy w przewidziany w umowie sposób. W tym celu towarzystwa udostępniają swoim klientom wzory formularzy z rezygnacją. Zajmują się również obsługą składanych w tej sprawie pism i reklamacji.

W jakich sytuacjach ubezpieczyciel nie ma obowiązku wypłaty świadczenia?

Wyjaśniliśmy już, że ubezpieczyciel ma obowiązek wypłacenia rekompensaty i jest to jedna z jego najważniejszych powinności. Czy taki stan rzeczy oznacza, że ubezpieczyciele są zobowiązani wypłacić środki za każdym razem, gdy dojdzie do szkody? Jak można się domyślić – nie, ponieważ wiele zależy od okoliczności.

Przykładowo, obowiązek wypłaty odszkodowania nie będzie przysługiwać w sytuacji, gdy ubezpieczyciel ustali, że:

• Szkoda, do której doszło, została wyrządzona przez samego klienta. Jeśli podczas ustalania okoliczności zdarzenia oraz wysokości świadczenia okazało się, że ubezpieczony wyrządził szkodę w złej wierze i nie był do tego np. przymuszony, nic nie stoi na przeszkodzie do wydania decyzji odmownej o wypłacie odszkodowania.
• Mienie nie zostało odpowiednio zabezpieczone. Przykładowo, jeśli złodzieje obrabowali ubezpieczone mieszkanie, a z monitoringu da się odczytać, że drzwi wejściowe były otwarte, szansa na odszkodowanie właściwie przepada,
• Klient zatai ważne informacje np. odnośnie swojego stanu zdrowia.
• Należne składki nie zostały opłacone. Jeśli jako ubezpieczony nie opłacisz w terminie składek, otrzymasz od ubezpieczyciela wezwanie do zapłaty. Dopiero gdy nie zastosujesz się do określonego w nim terminu, obowiązki związane z wypłatą odszkodowania przez ubezpieczyciela ustają.

Rzecz jasna, wyłączenia te mogą różnić się w zależności od rodzaju umowy. Przykładowo, nie otrzymasz pieniędzy na naprawę samochodu, jeśli Twój pojazd nie miał ważnych badań technicznych.

Z kolei upojenie alkoholem lub odurzenie psychotropami itp. to stany, które właściwie w każdej sytuacji sprawiają, że ubezpieczony traci prawo do rekompensaty finansowej.

Aby uniknąć przykrej niespodzianki, warto dokładnie zapoznać się z zapisami zawartymi w umowie ubezpieczenia. Dzięki temu będziemy na przyszłość wiedzieć, czy przysługuje nam świadczenie ze strony ubezpieczyciela.